De Les

"Laat je rateau het werk doen!"

Als jonge croupier moest je natuurlijk nog veel leren. Hoewel je in je misplaatste arrogantie weleens dacht dat je het allemaal wist, werd je regelmatig met je neus op de feiten gedrukt dat het niet zo was.

Soms kwam je een wijze leermeester tegen die poogde jou datgene bij te brengen wat hij door schade en schande had geleerd. Natuurlijk was het niet altijd even plezierig wanneer je een lesje kreeg.

Zo was ik in mijn prille dagen als croupier werkzaam aan de Franse Roulette in de equipe van de Oostenrijkse chef Karl. 

Een zachtaardige vriendelijke man, die er net zo uit zag als de chique chefs en croupiers in een casino bij speelfilms.

Karl had lang golvend grijs haar dat een gebruind aristocratisch gezicht omlijstte en bezat een slank atletisch lijf dat gestoken was in een op maat gemaakte smoking. Zijn zangerig Oostenrijks completeerde het geheel.

Zijn equipe aan de Franse Roulette bestond in de begintijd uit croupiers van maar liefst vier nationaliteiten. Elk met een verschillend niveau aan ervaring.

En onderaan de equipe hing ik als groentje dat nauwelijks droog was achter zijn roulette-oren.

Niks acclimatiseren in die tijd. Gewoon de volle mep: bout de table en aan de cilinder werken. Meteen na je opleiding het diepe in!

Ik was stomend van de inspanning net bezig om het gevallen nummer vrij te maken toen ik twee handen op mijn schouders voelde die me met mijn rug tegen de stoel drukten.

Het was Karl. Hij was achter me komen staan.

'Zo moet je geen tableau maken collega!' hoorde ik hem in het Oostenrijks in mijn oor blaffen. 'Niet telkens naar voren gaan met je bovenlichaam. Laat je rateau het werk doen. Die moet je verlengen en verkorten. Jij moet rechtop en stil zitten!

Na van mijn eerste schrik bekomen te zijn, voelde ik me zwaar voor paal zitten. Temeer omdat Karl deze les een aantal keren bleef herhalen.

'Rechtop blijven zitten!' hoorde ik telkens woest grommen.

Ik keek beschaamd rond. Wat moesten de gasten wel niet denken? Ik voelde me steeds kleiner worden. Maar dat was absoluut niet nodig.

De meeste gasten hadden alleen maar aandacht voor het spel en zichzelf.
Als er een geflipte chimpansee aan tafel zat, zouden ze het niet eens in de gaten hebben! Zolang ze hun betaling maar kregen.

Karl had ook duidelijke principes. Hij vond dat zijn croupiers aan tafel onberispelijk gekleed moesten zijn. Dat hield o.a. in dat volgens hem de manchetten van je overhemd een aantal centimeters uit de mouwen van je jasje dienden te steken.

De Belgische collega Philippe in ons equipe was zwaar de klos. Bij hem was geen manchet te zien. Karl vond het absoluut niet kunnen.

Toen Philippe terug kwam van pauze, kreeg hij van Karl een paar manchetten uitgereikt. Het betere knipwerk van wit karton, dat Karl zelf in elkaar had geknutseld.

'Doe deze manchetten om aan tafel. Dan zit je er tenminste netjes en fatsoenlijk bij!'

Philippe was totaal overdonderd maar zag de humor er wel van in en deed braaf wat hem bevolen was.

Hij schoof de kartonnen manchetten in zijn mouwen en ging aan tafel zitten.

Hier en daar werd er besmuikt gelachen. Vooral toen een paar keer de kartonnen knipsels weg schoven en bijna in het tableau terecht kwamen.

Karl zat met een smile van oor tot oor op zijn chefstoel te genieten van het tafereel. Philippe probeerde met het zweet op zijn voorhoofd ondanks alles zijn werk te doen.

Toen het schouwspel zo'n tien minuten had geduurd verloste Karl de arme Philippe uit zijn benarde situatie en gooide het knipwerk in de prullenbak.

Het verhaal ging al gauw rond. En Philippe werd het middelpunt van allerlei grappen. Gelukkig kon hij er goed tegen.

De collega's met hun grote mond die Philippe op de hak namen, kregen het wel telkens Spaans benauwd als ze eens een keer in de equipe van Karl moesten werken. Voor de zekerheid zorgden ze voor manchetten die minstens vijf centimeter uit de mouwen van hun jasje staken. Maar dit terzijde.

Mijn eigen manchetten waren prima in orde. En ik had na verloop van tijd genoeg aan een opgetrokken wenkbrauw van Karl als ik weer eens onnodig naar voren boog. Pijlsnel schoot ik dan rechtop en liet ik mijn rateau het werk doen zoals Karl opgedragen had.

Tot op de dag van vandaag ben ik Karl dankbaar dat hij me gedwongen heeft rechtop aan tafel te werken. Ik heb mede door die lichaamshouding nooit rugproblemen gekregen.

Dat ik toentertijd een paar keer behoorlijk voor gek zat, neem ik graag op de koop toe.

Vele jonge collega's die later bij mij in de FR-equipe kwamen heb ik als chef over de wijze les van Karl verteld. Ze hebben er hun voordeel mee kunnen doen.

Jaren later, Karl was al lang weg bij Holland Casino, kwam ik hem onverwacht tegen tijdens een bezoek aan een casino in Duitsland. Ik hoorde dat hij zaalchef was, maar die avond bij uitzondering even inviel als croupier aan de Franse Roulette.

De jaren waren mild geweest voor hem. Hij was alleen iets kaler geworden en had een licht gegroefd gelaat gekregen. Zo te zien had hij zijn energie en souplesse nog.

Karl had mij niet gezien en was volop bezig met het drukke spel aan de Franse Roulette. Tot mijn verbazing zag ik hem regelmatig naar voren buigen als hij met zijn rateau gasten iets toeschoof. Ongelooflijk dat mijn oude leermeester zoiets deed!

Ik kon het niet laten...

Voorzichtig schuifelde ik naderbij tot ik achter hem stond.  Ik plantte beide handen op zijn schouders.

'Kollege setz Dich aufrecht auf deinen Stuhl!'*

Dat Karl bijna een hartverzakking kreeg en ik haast een entreeverbod, mocht de pret niet drukken.

Ik had mijn oude chef eindelijk een koekje van eigen deeg gegeven...



* 'Collega ga rechtop op je stoel zitten!'

(In verband met de privacy zijn andere namen gebruikt.)