Vijftig

Dit is het vijftigste CasinoVerhaal.

Ik hoop dat je van de verhalen genoten hebt. Ze zijn een kleine afspiegeling van wat ik in 36 jaar Casino beleefd heb.

Als je zelf in het casino werkt of gewerkt hebt, zul je ook regelmatig met een glimlach op je gezicht gezeten hebben. Of mogelijk met een opwellende traan, bij die keren dat iets diep je hart raakte.

Als ik het heb over 'vijftig', dan moet ik onwillekeurig terugdenken aan een van de momenten waarop 'vijftig' een grote rol speelde...

Het was een koude herfstavond toen in een van de randstad-casino's een jolig groepje gasten binnen stapte. Ze hadden al een gerijpte volwassenheid bereikt, maar voelden zich nog jong genoeg om af en toe de grappen en grollen van hun jeugd te omarmen.

De receptioniste liet haar onderzoekende blik over de bonte verzameling mannen dwalen en besloot ze in het casino toe te laten. Er was volgens haar wel wat gedronken maar geen sprake van een naderende dronkenschap.

'Adrie hier is vandaag vijftig geworden,' verklaarde een van de mannen. 'We komen lekker eten en gaan dan een gokje wagen. Adrie krijgt van ieder van ons een chip van 50 euro om zijn verjaardag te vieren.'

De receptioniste glimlachte en feliciteerde de jarige.

Na een geslaagd etentje, waarbij af en toe de ober moest vragen of het stemvolume wat kon worden teruggedraaid, begaf het gezelschap zich richting speelzaal.

Adrie voorop, met in zijn hand acht chips van vijftig geklemd die hij als verjaardagscadeau van zijn vrienden had gekregen.

Zijn gezicht straalde een verbetenheid uit als die van Napoleon aan het begin van een veldslag. Dat er ook nog zoiets bestond als de 'Slag bij 'Waterloo', was voor Adrie die avond even niet relevant.

Bij de Roulette plaatste hij aarzelend de eerste vijftiger op rood.
Rood kwam!

Na wat gedempt gejuich plaatste Adrie een vijftiger op de datum van die dag. Zijn verjaardag.

Het nummer kwam!
Er ontstond wat rumoer. Verbijsterd nam Adrie € 1750 in ontvangst.

Het gezelschap verhuisde naar een andere roulettetafel.

Met bezweet voorhoofd zette Adrie, schrikkend van zijn eigen durf, op meerdere nummers een stukje van vijftig.
Ook nu weer had hij geluk.

Het groepje feestvierders met Vrouwe Fortuna in hun gezelschap, werd al snel opgemerkt door de andere casinogasten.

Een stoet van mensen volgde Adrie en zijn vrienden van tafel naar tafel. Opgewonden kreten van verbazing en ongeloof stegen op toen Adrie telkens weer een flinke winst opstreek.

Sommige gasten begonnen met hem mee te zetten.

Al snel werd het een drukte van jewelste aan de tafels waar Adrie langzamerhand een klein kapitaal aan het vergaren was.

Gasten klauterden haast over elkaar heen om maar met Adrie mee te kunnen zetten... Er werd geduwd en getrokken... een oudere dame werd haast geplet in het gedrang en dreigde flauw te vallen...

Toen maakte een paar zaalchefs een einde aan het spektakel.

Ze verzochten Adrie en zijn vrienden dringend een pauze in te lassen en mee te komen naar het restaurant, waar namens het casino voor hen een paar flessen Champagne koud waren gezet.

Een beetje tot rust gekomen van het ongekende speelsucces, begon het verjaardagsgroepje in het restaurant eindelijk te beseffen wat er gebeurd was.

Adrie begon zijn zakken leeg te halen.

Tot zijn verbijstering zag hij de chips tot een enorme berg aangroeien op tafel. Toen alles geteld was bleek er een dikke 30.000 euro op tafel te liggen.

Iedereen gloeide van de opwinding.

'We moeten ophouden Adrie!' riep een van de vrienden. 'Voordat we straks alles weer kwijt zijn!'

Adrie knikte.

Nagestaard door een honderd paar ogen, toog het gezelschap even later naar de kassa om de chips te wisselen.

Toen ze door de deur van de speelzaal naar buiten liepen klonk er links en rechts zachtjes applaus. Het waren de gasten die in de euforie van geluk hadden mee kunnen profiteren.

Later is Adrie nog een enkele keer terug gekomen in het casino. Hij speelde bescheiden en wist heel goed hoe zijn kansen lagen. En ook dat hij waarschijnlijk maar één keer dat bijzondere verjaardagsgeluk kon treffen.

Tegen een van de zaalchefs, die nieuwsgierig was hoe het met al dat geld was afgelopen, vertelde Adrie dat hij vantevoren met zijn vrienden had afgesproken dat hij de eventuele winst zou weggegeven.

'Misschien zou ik die avond een paar honderd euro winnen met de chips die ik cadeau had gekregen. En die zou ik schenken aan een goed doel en mensen die het konden gebruiken.

Het is iets meer geworden,' grinnikte Adrie met een gevoel voor understatement.

'Wel hebben we vijfduizend besteed aan een zonvakantie op Mallorca met elkaar. Met de rest hebben we heel wat mensen blij kunnen maken.'

De zaalchef complimenteerde hem met de nobele actie.

Adrie maakte een wegwuivend gebaar.

'Och het is niks chef,' klonk het wat verlegen.

'Maar bereiden jullie je alvast wel voor, want als ik zestig word kom ik het met mijn vrienden opnieuw proberen!'


(In verband met de privacy is een andere naam gebruikt)

Het Gebed

De kledingvoorschriften voor casinogasten zijn in de loop der jaren vaak aangepast.

In het begin in 1976 richtte het casino zich nog op de oude grandeur van de casino's waarin men zich op een chique manier gedroeg, het liefst in bijpassende avondkleding.

Men werd echter gedwongen met de tijd mee te gaan. De kledingeisen werden steeds losser. Volgens sommigen te los. 

Maar zolang de casinogast zich kleedde en gedroeg volgens de geldende voorschriften, kon die zich naar hartenlust met het spel bezig houden.

In de loop der jaren heb ik gasten in de meest vreemdsoortige uitdossingen aan me voorbij zien trekken.

Bijvoorbeeld kunstenaars die in extravagante kleding uitdrukking wilden geven aan hun unieke creativiteit, of mensen die dachten hun bijzondere persoonlijkheid te moeten accentueren door zich anders dan anderen te kleden.

Dat het niet altijd een lust voor het oog was, moge duidelijk zijn.

Ook wilden sommigen laten zien uit welk land of uit welke streek ze kwamen.

Ze betraden de speelzaal in Schotse klederdracht, gelukkig zonder doedelzak, compleet met baret en ruiten kilt.
Onder de casinomedewerkers ontstond op zo'n moment trouwens meestal enige opwinding over de vraag of er zich onder de kilt werkelijk niets bevond, zoals de traditie voorschreef.

Er verschenen ook vrouwen in Zeeuwse klederdracht gehuld in een laag van rokken met daarop een kleurige blouse en op het hoofd een witte puntmuts met gouden versieringen.
Zelfs een paar verdwaalde Duitsers in Beierse Lederhosen met dito jasje en vilten jagershoed heb ik aan de speeltafel zien staan.
Ook had je gasten waarvan de kleding iets van hun cultuur weerspiegelde. Zoals Sikhs* met hun typische tulband. Of Noord-Afrikanen met een traditionele fez**.

En heel soms zag je aan iemands kleding dat hij of zij een volgeling was van een bepaalde sekte.

Zo was daar een man in de tijd dat de Bhagwan*** zeer populair was in de Europese showbizz en sommige intellectuele kringen.

Hij bezocht af en toe het casino in de voor die beweging geijkte verwesterste outfit: donker roodoranje kostuum, paars overhemd, witte schoenen en een kralenketting met de foto van de geestelijk leider om zijn hals.  

De Duitse gast speelde niet veel, maar wel hoog. Franse roulette had zijn voorkeur.

Met grote zorgvuldigheid koos hij zijn nummers.

Had hij die geplaatst, dan stelde hij zich op bij de balustrade waar hij de cilinder goed kon zien.

In serene afwachting stond hij doodstil tot het moment dat de kogel werd gegeven.

Dan werden de handen op devote wijze tegen elkaar gevouwen en richtte zijn de blik zich inwaarts.

Als de kogel aan zijn afdaling begon, lichtte hij voorzichtig zijn rechter ooglid op.

Enkele seconden later klonk meestal zacht gefluisterd:

'Scheisse!'

Zijn gebed was weer eens niet verhoord.

De Bhagwan had op dat moment waarschijnlijk wel wat anders aan zijn hoofd dan Franse Roulette.

Ineens  kwam onze 'Bhagwangast' niet meer.

Toch moest ik onwillekeurig aan hem denken als in de media weer iets verscheen over de Bhagwan en zijn volgelingen.

Een paar jaar later zag ik hem tot mijn verrassing opnieuw de casinozaal binnen wandelen.

Hij had deze keer een zwarte broek, wit overhemd en een grijs jasje aan.

Kennelijk had zijn geestelijk leider hem iets te vaak teleurgesteld...



*     Wat is een Sikh?
**   Wat is een Fez?
*** Wie is de Bhagwan?

De Les

"Laat je rateau het werk doen!"

Als jonge croupier moest je natuurlijk nog veel leren. Hoewel je in je misplaatste arrogantie weleens dacht dat je het allemaal wist, werd je regelmatig met je neus op de feiten gedrukt dat het niet zo was.

Soms kwam je een wijze leermeester tegen die poogde jou datgene bij te brengen wat hij door schade en schande had geleerd. Natuurlijk was het niet altijd even plezierig wanneer je een lesje kreeg.

Zo was ik in mijn prille dagen als croupier werkzaam aan de Franse Roulette in de equipe van de Oostenrijkse chef Karl. 

Een zachtaardige vriendelijke man, die er net zo uit zag als de chique chefs en croupiers in een casino bij speelfilms.

Karl had lang golvend grijs haar dat een gebruind aristocratisch gezicht omlijstte en bezat een slank atletisch lijf dat gestoken was in een op maat gemaakte smoking. Zijn zangerig Oostenrijks completeerde het geheel.

Zijn equipe aan de Franse Roulette bestond in de begintijd uit croupiers van maar liefst vier nationaliteiten. Elk met een verschillend niveau aan ervaring.

En onderaan de equipe hing ik als groentje dat nauwelijks droog was achter zijn roulette-oren.

Niks acclimatiseren in die tijd. Gewoon de volle mep: bout de table en aan de cilinder werken. Meteen na je opleiding het diepe in!

Ik was stomend van de inspanning net bezig om het gevallen nummer vrij te maken toen ik twee handen op mijn schouders voelde die me met mijn rug tegen de stoel drukten.

Het was Karl. Hij was achter me komen staan.

'Zo moet je geen tableau maken collega!' hoorde ik hem in het Oostenrijks in mijn oor blaffen. 'Niet telkens naar voren gaan met je bovenlichaam. Laat je rateau het werk doen. Die moet je verlengen en verkorten. Jij moet rechtop en stil zitten!

Na van mijn eerste schrik bekomen te zijn, voelde ik me zwaar voor paal zitten. Temeer omdat Karl deze les een aantal keren bleef herhalen.

'Rechtop blijven zitten!' hoorde ik telkens woest grommen.

Ik keek beschaamd rond. Wat moesten de gasten wel niet denken? Ik voelde me steeds kleiner worden. Maar dat was absoluut niet nodig.

De meeste gasten hadden alleen maar aandacht voor het spel en zichzelf.
Als er een geflipte chimpansee aan tafel zat, zouden ze het niet eens in de gaten hebben! Zolang ze hun betaling maar kregen.

Karl had ook duidelijke principes. Hij vond dat zijn croupiers aan tafel onberispelijk gekleed moesten zijn. Dat hield o.a. in dat volgens hem de manchetten van je overhemd een aantal centimeters uit de mouwen van je jasje dienden te steken.

De Belgische collega Philippe in ons equipe was zwaar de klos. Bij hem was geen manchet te zien. Karl vond het absoluut niet kunnen.

Toen Philippe terug kwam van pauze, kreeg hij van Karl een paar manchetten uitgereikt. Het betere knipwerk van wit karton, dat Karl zelf in elkaar had geknutseld.

'Doe deze manchetten om aan tafel. Dan zit je er tenminste netjes en fatsoenlijk bij!'

Philippe was totaal overdonderd maar zag de humor er wel van in en deed braaf wat hem bevolen was.

Hij schoof de kartonnen manchetten in zijn mouwen en ging aan tafel zitten.

Hier en daar werd er besmuikt gelachen. Vooral toen een paar keer de kartonnen knipsels weg schoven en bijna in het tableau terecht kwamen.

Karl zat met een smile van oor tot oor op zijn chefstoel te genieten van het tafereel. Philippe probeerde met het zweet op zijn voorhoofd ondanks alles zijn werk te doen.

Toen het schouwspel zo'n tien minuten had geduurd verloste Karl de arme Philippe uit zijn benarde situatie en gooide het knipwerk in de prullenbak.

Het verhaal ging al gauw rond. En Philippe werd het middelpunt van allerlei grappen. Gelukkig kon hij er goed tegen.

De collega's met hun grote mond die Philippe op de hak namen, kregen het wel telkens Spaans benauwd als ze eens een keer in de equipe van Karl moesten werken. Voor de zekerheid zorgden ze voor manchetten die minstens vijf centimeter uit de mouwen van hun jasje staken. Maar dit terzijde.

Mijn eigen manchetten waren prima in orde. En ik had na verloop van tijd genoeg aan een opgetrokken wenkbrauw van Karl als ik weer eens onnodig naar voren boog. Pijlsnel schoot ik dan rechtop en liet ik mijn rateau het werk doen zoals Karl opgedragen had.

Tot op de dag van vandaag ben ik Karl dankbaar dat hij me gedwongen heeft rechtop aan tafel te werken. Ik heb mede door die lichaamshouding nooit rugproblemen gekregen.

Dat ik toentertijd een paar keer behoorlijk voor gek zat, neem ik graag op de koop toe.

Vele jonge collega's die later bij mij in de FR-equipe kwamen heb ik als chef over de wijze les van Karl verteld. Ze hebben er hun voordeel mee kunnen doen.

Jaren later, Karl was al lang weg bij Holland Casino, kwam ik hem onverwacht tegen tijdens een bezoek aan een casino in Duitsland. Ik hoorde dat hij zaalchef was, maar die avond bij uitzondering even inviel als croupier aan de Franse Roulette.

De jaren waren mild geweest voor hem. Hij was alleen iets kaler geworden en had een licht gegroefd gelaat gekregen. Zo te zien had hij zijn energie en souplesse nog.

Karl had mij niet gezien en was volop bezig met het drukke spel aan de Franse Roulette. Tot mijn verbazing zag ik hem regelmatig naar voren buigen als hij met zijn rateau gasten iets toeschoof. Ongelooflijk dat mijn oude leermeester zoiets deed!

Ik kon het niet laten...

Voorzichtig schuifelde ik naderbij tot ik achter hem stond.  Ik plantte beide handen op zijn schouders.

'Kollege setz Dich aufrecht auf deinen Stuhl!'*

Dat Karl bijna een hartverzakking kreeg en ik haast een entreeverbod, mocht de pret niet drukken.

Ik had mijn oude chef eindelijk een koekje van eigen deeg gegeven...



* 'Collega ga rechtop op je stoel zitten!'

(In verband met de privacy zijn andere namen gebruikt.)