In 1976 bestond het hoofdkantoor van 'De Nationale Stichting Casinospelen', het huidige 'Holland Casino', uit drie personen: de directeur, de personeelschef en een assistente. De adviseurs kwamen uit Oostenrijk.
Eigenlijk wist niemand wat er op het jonge Nederlandse casino afkwam. De Nederlanders niet omdat er nog nooit een officieel casino in ons land was geweest en de Oostenrijkers niet omdat ze uitgingen van hun gezapige, streng gestructureerde casino's die draaiden zoals dat al ruim een eeuw gebruikelijk was.
Wat werd het allemaal anders die oktober 1976.
De halve Europese casinowereld kwam likkebaardend op het maagdelijke Casino Zandvoort af: sluwe gokkers, professionele spelers, oplichters, fraudeurs, avonturiers, gelukszoekers, met alles wat ze in hun kielzog meetrokken. Ook wilde half Nederland zien hoe het eerste Nederlandse casino er uit zag.
En dat alles moest opgevangen worden door grotendeels onervaren personeel dat nooit met elkaar had samengewerkt. Met man en macht moesten ze een stuwdam vormen om de enorme druk te weerstaan van de tsunami aan gasten. En proberen het jonge casino overeind te houden.
Helaas liepen er ook op en rond die stuwdam tal van lieden rond die grof misbruik maakten van de naïviteit en onervarenheid van hun collega's.
Nooduitgang
Behalve de Nederlandse croupiers en de ingevlogen Oostenrijkers kende eigenlijk niemand elkaar. Geen wonder dus dat in een van de eerste weken toen er op een deur van een nooduitgang werd geklopt er voor buitenlandse collega's werd open gedaan. Ze waren goed verzorgd en keurig in smoking. Ze konden de personeelsingang niet vinden. Zonder aarzelen werden ze binnen gelaten en aan de speeltafels ingedeeld.
In de loop van de avond kwam men door een tip van een van de gasten erachter dat het geen medewerkers waren, maar beruchte Italiaanse casino-fraudeurs.
Ze werden in hun kraag gegrepen en eruit gesmeten. Hoeveel er in die uren door hen achterover was gedrukt kunnen we slechts gissen.
François
In de eerste maanden van de opening begon men heel langzaam te wennen aan de drukte en elkaar. De Oostenrijkers en Duitsers waren streng en vonden de voorschriften heilig. Sommige Belgische en Franse chefs waren soepeler en probeerden iets van kameraadschap in het equipe te brengen.
Zo ook François.*
Iedereen wilde in zijn equipe werken. Hij was rustig en zachtaardig. Als je je best deed gaf hij je, zeer uitzonderlijk in die tijd, zelfs een compliment.
Na de dienst was hij gul met drankjes in de bar en maakte dat het voor de jongens van zijn equipe een feest werd. Een typische chef die eigenlijk altijd croupier was gebleven. Eentje van 'jongens onder elkaar'.
Het was ook niet zo gek dat François regelmatig eventjes aan tafel wilde werken om zijn liefde voor het vak te tonen en zijn equipe te laten zien hoe een professional te werk ging. François oogstte veel bewondering van jong en oud.
Groot was dan ook de ontzetting toen François op een avond niet op dienst verscheen. Hij was op staande voet ontslagen en op straat gezet.
Langzaam kwam het nieuws over hem binnen gedruppeld:
Telkens als François aan tafel werkte liet hij jetons van honderd en vijfhonderd verdwijnen in zijn broek. Hij had hierin een speciaal kruis gemaakt waarin de jetons terecht kwamen. De broekrand had een paar centimeter ruimte waardoor de ene na de andere jeton verdween bij het 'salade maken'.
Heinz
Er liep ook een sympathieke chasseur (zaalassistent) rond voor wie geen moeite te groot was om de chefs te helpen bij wissels, bij gasten vinden die nog een betaling kregen, op de grond gevallen jetons op te rapen. Een en al gedienstigheid.
Heinz* was al sinds de opening van Casino Zandvoort in dienst en woonde in het begin op een armzalig kamertje. Hij had toen nauwelijks geld om in zijn levensonderhoud te voorzien. En hield zich daardoor een beetje afzijdig van iedereen. Het was echter een harde werker en werd gewaardeerd door iedereen.
Een dik jaar later nam hij ontslag en vertrok naar Oostenrijk. Daar gaf hij zijn droom gestalte. Hij opende een van de grootste discotheken van Oostenrijk...
Chaotisch
Soms kwam een van de casino-bobo's voorbij en vroeg aan de chef of hij de plak van tienduizend even mocht lenen (die mooie in rood-wit-blauw) om aan relaties te laten zien. Zonder aarzeling werd die meegegeven zonder te markeren op de cilinderrand.
Iets wat trouwens bij wissels in het begin ook nooit werd gedaan. Of de mooie plak voor tafelsluiting is teruggebracht is onbekend.
De handige ronde jetons van vijfhonderd vlogen in het rond over de tafel. Soms fronste je als jonge croupier je wenkbrauwen. En op de vraag aan je collega of hij 'Passe' niet voor de tweede keer betaalde, kreeg je een grote mond. En werd je in het Duits toegeblaft waar je het lef vandaan haalde om aan je sous-chef te twijfelen!
Als je met het zweet op je voorhoofd een nummer zat uit te betalen waarop een berg aan inzetten stond, twijfelde je weleens of een stukje soms nieuw was gezet.
Zo ook op een zaterdagavond. Het was laaiend druk. We vroegen ons af of het vijftigje er al lag toen de kogel viel. De chef knikte heftig: 'Zahlen Sie die Dame!' En wees naar een uitdagend geklede blondine met een sexy glimlach en een onschuldige blik in haar ogen.
Dat we de chef later die nacht met de desbetreffende dame in een van de lokale bars tegen kwamen zal wel toeval zijn geweest.
Natuurlijk...
was het overgrote deel van de casinomedewerkers in die tijd eerlijk en integer bezig en probeerde zoveel mogelijk in het strijdgewoel overeind te blijven.
Maar als starters in het casinowereldje zaten we soms met grote ogen te kijken. In onze onschuld en onwetendheid dachten we dat allerlei bizarre zaken nu eenmaal bij het casino hoorden.
We vroegen ons wel dingen af en stelden ook vragen. Maar we waren teveel met het immens drukke spel en onszelf bezig om er lang bij stil te staan.
Voor casinomensen in de gestroomlijnde casino's van vandaag is het nauwelijks voor te stellen dat zoiets veertig jaar geleden allemaal kon gebeuren.
Ja, we moesten toen nog veel leren.
*Om redenen van privacy zijn andere namen gebruikt.